Kaprun 11 november 2000 een dag die men nooit zal vergeten

Kaprun herdenkingsmonument 2019

Kaprun herdenkingsmonument 2019

Kaprun 11 november 2000 een dag die men nooit zal vergeten.

Zeker op 11 november willen we weer stilstaan bij de tragedie dat zich heeft afgespeeld in Kaprun. Het is 11 november 2000. Het nieuwe skiseizoen stond toen ook voor de deur maar wat een drama ….

Heel veel mensen die veel skiën op de gletsjer van Kaprun weten wat er gebeurd is op deze dag, die dag was de officiële opening van de gletsjer… En dat ging helaas heel erg mis. De eerste trein die richting het alpincentrum ging vatte na een paar minuten, nadat ze de tunnel in gegaan waren, vlam.

De trein

De trein was een kabeltrein deze ging via de tunnel van de sterk hellende Gletscherbahn 2. Deze verbinding met het grondstation van de Kitzsteinhorn werd geopend in 1974, in 1993 werd alles vernieuwd. De spoorweg had een lengte van net geen 4 kilometer (3,9km) waarvan 3,3 km door de tunnel ging, de rit duurde in totaal 10 minuten.

De tunnel kwam direct uit bij de terminal in het Alpine Centre, de spoorbaan is na deze brand nooit meer geopend.

Er gingen twee treinen de tunnel in, een van het grondstation richting het Alpine Centre en de andere terug, het was eigenlijk een enkelspoor spoorbaan, in het midden was er een passeer moment. De aandrijving was gevestigd in het Alpine Centre hier waren beide treinstellen met elkaar verbonden d.m.v. twee kabels, zodra de ene trein naar boven ging dan ging de ander naar beneden (zelfde systeem was tot het seizoen 2014/15 nog te bekijken in Ellmau) Het was een vrij steile verbinding met een stijgingspercentage van max 50%, de redding werd daardoor ook lastig.

Beide treinen hadden ook een naam. De ene heette Kitzsteingams en de andere Gletscherdrachen en er konden 180 mensen per trein in.

Hieronder de spoorlijn die in 2008 er nog stond, in 2019 was deze al verwijderd en de ingang tot de tunnel niet meer zichtbaar.

Kaprun spoorlijn 2008 dalstation
Kaprun spoorlijn 2008 dalstation
Kaprun spoorlijn 2008 naar tunnel
Kaprun spoorlijn 2008 naar tunnel
Kaprun spoorlijn naar tunnel verwijderd en afgesloten 2019
Kaprun spoorlijn naar tunnel verwijderd en afgesloten 2019

De brand

Op de bewuste ochtend van 11 november 2000 was er niets aan de hand, rond 9 uur in de morgen vertrok de eerste trein richting het Alpine Centrum, kort erna vatte een elektrische kachel in de achterste cabine vlam. Dit gebeurde in een onbemande bestuurderscabine. Het vuur zorgde ervoor dat de plastic pijpen smolten en brandde de hydraulische vloeistof van het remsysteem, gevolg hiervan was dat de trein plotseling stopte volgens de standaard veiligheidssystemen.

De treinmachinist realiseerde dat er een brand was en meldde dit, tegelijkertijd probeerde hij de deuren open te krijgen dat niet lukte. Door de brand was er geen druk meer in de hydraulische systemen, hierdoor konden de deuren ook niet geopend worden. Even later verloor men ook het contact met de trein doordat de brand ook een volledige stroomstoring veroorzaakte.

Iedereen in de trein was zich bewust wat er gaande was, uit alle macht werd geprobeerd om uit te breken maar het “onbreekbare” plexiglas belemmerde dit, in de achterste trein hadden een aantal passagiers wel een raam gebroken. Hieruit kon een aantal ontsnappen met o.a. een brandweerman met 20 jaar ervaring. Op advies van deze brandweerman gingen zij naar beneden richting het dal station, dit was hun redding.

Hieronder de spoorlijn die in 2008 er nog stond, in 2019 was deze al verwijderd en de ingang tot de tunnel niet meer zichtbaar.

Inmiddels hadden heel veel passagiers hun bewustzijn verloren door het inademen van de giftige dampen, toen uiteindelijk de machinist wel de deuren open kreeg maakte de anderen een fatale fout door niet naar beneden te gaan maar naar boven richting het Alpine Centre te vluchten. Deze smalle tunnel fungeerde als een gigantische schoorsteen die snel alle zuurstof opzoog en een verschroeiende hitte en verstikkende rookwolk naar boven duwde richting de Alpine Centre.

Ondanks dat iedereen uit de trein kon ontsnappen kwam men niet ver, binnen een paar meter overleden zij die naar boven gingen. Na de brand vonden de hulpverleners en mensen van de lift bedrijf zwaar verminkte lichamen, het was zo verschrikkelijk dat de mensen die naar binnen zijn geweest nog steeds trauma’s over hebben. We kunnen ons niet voorstellen wat voor verschrikkelijke drama daar binnen afspeelde.

Ook in het Alpine Centre kwamen drie mensen om nadat de rook zich een uitweg had gevonden, deze drie mensen ademde de zeer giftige rook in. Mensen die in het Centre werkten vluchten weg en lieten alle nooddeuren open staan, dit zorgde er weer voor dat het schoorsteeneffect in de tunnel werd versterkt en de intensiteit van de brand verder toenam.

Na de brand

Info brand trein KaprunDe brand in de tunnel heeft aan 155 mensen het leven gekost slechts de 12 personen die naar beneden liepen hebben de ramp overleefd. Op zo?n 60 meter van het voertuig werden 29 lichamen geborgen, zij waren ook ontsnapt uit de trein maar hebben de fout gemaakt om naar boven te gaan. De tunnel is sindsdien gesloten en tot de dag van vandaag niet meer gebruikt.

De 155 slachtoffers hadden de volgende nationaliteit:

Natonaliteit Slachtoffers
Oostenrijk 92
Duitsland 37
Japan 10
Verenigde Staten 8
Slovenië 4
Nederland 2
Verenigd Koninkrijk 1
Tsjechië 1

Onder de slachtoffers waren veel jongeren, dit door de seizoen opening. Maar ook was er het overlijden van de toen 19 jarige Sandra Schmitt, de Duitse wereldkampioen freestyle skiën bij de dual moguls kwam om het leven samen met haar ouders. Drie medewerkers van het skibedrijf waren aan het eind van de tunnel aan het werk en zijn door verstikking om het leven gekomen, net als een machinist en nog 2 passagiers in de andere trein die naar beneden ging kwamen zo om het leven.

Na de ramp is er een gedenkplaats gebouwd tegenover de spoorbaan, dit indrukwekkende monument geeft je het idee dat je in een tunnel loopt. In deze tunnel loop je langs smalle nisjes met gebrandschilderde ramen, een nis voor iedere slachtoffer met daarin vermeld de naam en foto van de slachtoffers. Eenmaal aan het eind gekomen van deze tunnel sta je voor een raam kijkend naar het spoor van de kabeltrein met zicht op de tunnel.

Veiligheid tunnels

Door deze ramp is er een discussie ontstaan over de veiligheid in skitunnels, ondanks dat de tunnel in Kaprun in 1999 aan grondige inspectie was onderworpen ging het mis. De tunnel had geen sluisdeuren om een schoorsteeneffect bij brand te voorkomen, maar ook een apart rookkanaal ontbrak.

Ook zouden de automatische brandmelders niet werken en weigerde een brandwerende deur zodat er rook in een gedeelte van de tunnel terechtkwam waar drie mensen aan het werk waren.

Desondanks zijn er geen mensen veroordeeld, maar de tunnel zal nooit meer dienst doen. Inmiddels is de trein vervangen door een moderne skilift de Gletscherjet. Dat seizoen is er uitsluitend gebruik gemaakt van de Panoramabahn. Ook wrang is de drang naar een fikse vergoeding, de familieleden van de Amerikaanse slachtoffers hebben eerst de bergbahnen proberen aan te klagen. Dit is niet gelukt dus richtte men hun pijlen op de maker van de kachel, hoe dit is afgelopen weten we niet.

De brand betekende het einde van de trein en haar spoorlijn, onderstaande filmpje is een docu over deze dramatische dag.

Kaprun Trein 1994

foto @Jörgen Maas

Kaprun Trein 1994

foto @Jörgen Maas

Van den Berg Sport skischoen op maat

Instagram Banner

Zoek en boek je wintersport

Dit vind je ook FANtastisch...