1 mei viering en de meiboom

1 mei viering en de meiboom

Gisteren was de 1 meiviering en net als vorig jaar hoorde we de muziekkapel al voor 7 uur door het dorp lopen en dat doen ze dus de gehele dag. We waren op de mountainbike actief en reden ook nog langs Westendorf en ook daar stond de 1-meiboom opgesteld.

Ook staat hieronder een korte video alsmede wat meer achtergrond informatie over deze 1 mei viering.

De viering van de 1 meiboom, ook wel Maibaum genoemd, is een diepgewortelde traditie in Oostenrijk, vooral in landelijke gebieden en dorpen. Deze traditie vindt plaats rond 1 mei, dat in Oostenrijk een officiële feestdag is, bekend als Staatsfeiertag of de Dag van de Arbeid. Hieronder geef ik een overzicht van de belangrijkste aspecten van deze viering:

Wat is de 1 meiboom?

• De Maibaum is een lange, rechte boomstam (vaak een spar, den of berk) die wordt ontdaan van de meeste takken, maar bovenin een kleine, decoratieve “kroon” behoudt die lijkt op een kleine kerstboom.
• De stam wordt soms versierd met linten, bloemen, kransen, of symbolen die lokale ambachten en tradities vertegenwoordigen. In sommige regio’s wordt de boom wit-blauw geschilderd, zoals in Beieren, een traditie die ook in delen van Oostenrijk voorkomt.
• De boom symboliseert vruchtbaarheid, de komst van de lente, en de overwinning van de zomer op de winter, met wortels in oude Germaanse en Keltische vruchtbaarheidscultussen.

Hoe wordt de Maibaum opgezet?

• Voorbereiding: Weken voor 1 mei wordt een geschikte boom uit het bos gehaald. Dit gebeurt vaak met veel ceremonie, soms begeleid door een muziekkorps of traditionele optocht.

• Opzetten: Op 30 april of 1 mei wordt de Maibaum op een centrale plek in het dorp, zoals het dorpsplein, opgericht. Dit kan op traditionele wijze gebeuren met touwen, ladders, en lange stokken, wat uren kan duren, of met moderne hulpmiddelen zoals kranen in sommige gebieden. In Neder-Oostenrijk wordt vaak met touwen gewerkt, terwijl in andere regio’s handmatig optrekken gebruikelijk is.

• Bescherming: Een bekende traditie is het “stelen” van de Maibaum door naburige dorpen. Om dit te voorkomen, stellen dorpen vaak wachten aan. Als de boom toch gestolen wordt, moeten de dorpelingen onderhandelen (vaak met bier of voedsel) om de boom terug te krijgen. Dit zorgt voor een speelse rivaliteit tussen dorpen.

Vieringen rondom de Maibaum

• Feestelijkheden: Het opzetten van de Maibaum gaat gepaard met een dorpsfeest, inclusief traditionele muziek (vaak door een muziekkapel), dans, eten, en drinken. In sommige dorpen wordt schnaps uitgedeeld door vrouwen die voorop lopen in de optocht.

• Activiteiten: In bepaalde regio’s, zoals in Tirol, is het gebruikelijk om in de Maibaum te klimmen (Maibaumkraxeln) of om iets aan de top van de boom aan te raken, wat een uitdaging is en vaak als een bewijs van kracht wordt gezien. Ook Maibaumstehlen (het stelen van de boom) is een populaire activiteit die de feestvreugde vergroot.
• Muziek en optochten: Muziekkapellen spelen een grote rol en trekken vaak de hele dag door de straten, soms al vanaf de vroege ochtend (bijvoorbeeld om 7:00 uur in het Brixental). Dit creëert een feestelijke sfeer.

Regionale verschillen

• In veel plaatsen is de Maibaumviering een hoogtepunt, met veel aandacht voor het rechtop zetten van de boom en bijbehorende festiviteiten.

• In Wenen ligt de nadruk op 1 mei meer op politieke demonstraties en evenementen zoals militaire parades, maar in landelijke gebieden draait het vooral om de Maibaum en lokale tradities.

• In sommige dorpen blijft de Maibaum een maand staan, terwijl hij in andere regio’s (zoals Beieren, dat invloed heeft op Oostenrijkse tradities) het hele jaar blijft staan.

Historische en culturele betekenis

• De traditie van de Maibaum gaat terug tot de Middeleeuwen en heeft mogelijk wortels in voorchristelijke Germaanse rituelen rond vruchtbaarheid en de levensboom (Yggdrasil in de Noordse mythologie). De krans bovenin de boom wordt gezien als een symbool van het zonnerad, dat vruchtbaarheid en vernieuwing vertegenwoordigt.

• Hoewel de viering samenvalt met de Dag van de Arbeid, die internationaal gericht is op arbeidersrechten en de achturige werkdag, heeft de Maibaum in Oostenrijk een meer folkloristisch en gemeenschapsgericht karakter.

Huidige vieringen

• De Maibaumviering is nog steeds springlevend, vooral in dorpen. In 2024 werd bijvoorbeeld gemeld dat op 30 april de Maibaum al klaarstond in plaatsen zoals Brixen, Kirchberg en Westendorf. In Brixen zagen we de boom dit jaar ook al op 30 april staan.

• Door de coronapandemie waren de vieringen in sommige jaren, zoals 2020, soberder of zonder groot feest, maar de traditie herstelt zich snel en wordt weer volop gevierd.

Praktische tips voor bezoekers

• Als je de Maibaumviering wilt meemaken, bezoek dan een kleiner dorp in Oostenrijk.
• Houd er rekening mee dat 1 mei een officiële vrije dag is, dus winkels, banken, en overheidsinstellingen zijn gesloten.
• De feestelijkheden vinden vaak plaats op 30 april (de vooravond) of 1 mei, dus plan je bezoek rond deze data voor de volle ervaring.

De 1 meiboomviering in Oostenrijk is een kleurrijke, gemeenschapsgerichte traditie die de lente viert en lokale trots en rivaliteit benadrukt. Met muziek, dans, en rituelen zoals het opzetten en bewaken van de Maibaum, biedt het een unieke inkijk in de Oostenrijkse folklore.

FANtastisch Oostenrijk heeft twee facebook pagina’s. Één daarvan is special voor jullie gemaakt. Op de facebookgroep Vrienden van FANtastisch Oostenrijk kunnen jullie de mooiste en leukste vakantiefoto’s en video’s met elkaar kunnen delen. Heb je leuke plaatjes deel die dan en het lidmaatschap van deze groep is uiteraard GRATIS.

Elk jaargetijde kun je en mag je laten zien. Vertel er ook iets bij en waar de foto en of video is genomen. Zo genieten we allemaal mee, ook als we er even niet zijn.

Nodig ook vooral je vrienden uit die iets kunnen bijdragen aan deze groep! De Groeten en veel plezier in deze groep!