Sneeuwkanonnen de stille helden van de piste
Wij als liefhebbers van de wintersport willen het liefst elke dag het hele jaar door genieten van het witte goud, maar dat kan niet altijd maar gelukkig zijn er de sneeuwkanonnen, de stille helden.
En de laatste jaren zijn we ook enorm verwent, van luxe resorts, verwarmde liften, groot aaneengesloten gebieden maar men wil tegenwoordig ook nog een 100% sneeuwgarantie hebben.
Tot voor een paar jaar geleden was het bijna niet mogelijk om op sommige plekken al begin december op de latten te kunnen staan, tenzij je naar de hoger gelegen gebieden ging zoals in Zwitserland en Frankrijk. Het seizoen was voor heel veel plekken in Oostenrijk kort, behalve voor de paar plekken die hoog genoeg liggen zoals de bekende gletsjers.
Moeder natuur had niet altijd de poederdoos bij de hand en zo kwam het dus voor dat er rond de kerstvakantie geen tot bijna geen sneeuw lag. Ook zijn er wel eens skiwedstrijden afgelast.
Sinds de jaren 90 zijn de skigebieden druk bezig om de gebieden niet alleen uit te breiden met moderne liften maar ook te voorzien van vele sneeuwkanonnen en lanzen. Het skigebied van Kitzbühel bijvoorbeeld is 90% voorzien van deze sneeuwmakers.
Het eerste sneeuwkanon werd in 1950 door een stel Amerikanen geproduceerd, maar het was de Duitse firma Linde die het kanon naar de Alpen bracht. Linde vond het wel wat en zette Fritz Jakob hun technicus op het vliegtuig om dit te onderzoeken. Eenmaal terug was hij zo lyrisch dat men een eigen kanon ontwierp en ook het patent erop verkreeg.
Door de komst van de sneeuwkanonen en andere sneeuwmakers kun je bijna altijd genieten van de wintersport, ook onder minder gunstige weersomstandigheden kan men de pistes redelijk goed prepareren. Om goede sneeuw te kunnen produceren moet de temperatuur natuurlijk wel beneden het vriespunt liggen. Er zijn machines die dit kunnen als het +4ºC is.
Om sneeuw te kunnen maken heeft men water nodig, heel veel water, vandaar dat je ook een aantal waterreservoirs (speichersee) ziet op de bergen. Deze reservoirs zijn nodig om het nodige aan water te kunnen distribueren richting de kanonnen. De kanonnen zorgen ervoor dat het water wordt verneveld en als de nevel de grond raakt is er al sprake van ijskristallen. Zo maakt men sneeuw, maar daar heb je een hoop machines nodig die dit kunnen.
Zo zijn er drie verschillende kanonnen die je zal tegenkomen, namelijk:
- Sneeuwlans
- Drukluchtkanon
- Ventilatorkanon
Wat zijn de verschillen?
Een sneeuwlans is een lange aluminium buis die half over de piste hangt, in de buis zit water met een temperatuur van net boven het vriespunt en perslucht. Dit wordt naar buiten geperst en verneveld. Maar ook de perslucht komt naar buiten waarbij het uitzet. Hierdoor wordt de waternevel in sneeuwkristallen omgezet. Een nadeel van deze lans is dat de beste sneeuw gemaakt kan worden als de luchtvochtigheid hoog is, maar dan kan het tot wel een 1 m³ sneeuw per uur produceren.
Een soortgelijke kanon maar dan een stuk korter is de drukluchtkanon, hier wordt water en perslucht onder een druk van 5 tot 10 bar naar buiten geperst. Dit kanon kan een hoop sneeuw produceren.
De meesten onder ons zullen het ventilatorkanon het meest tegenkomen. Dit kanon staat vrij hoog om het vernevelde water de tijd te geven om de waternevel te kristalliseren.
Om sneeuw te maken zijn er vele parameters die invloed hebben op de sneeuwproductie, wel of geen sneeuwproductie hangt ondermeer af van de omgevingstemperatuur en de luchtvochtigheid. Maar ook de wind speelt een rol. Bij een wat lagere luchtvochtigheid kan men bij +4ºC sneeuw produceren, maar is het luchtvochtigheid 100% dan kan je pas bij -2ºC kunstmatig besneeuwen. Met 1m³ water (1000 l) kan men 2 tot 2,2 m³ sneeuw produceren.
Een mooi voorbeeld van een gebied waar men steeds afhankelijker wordt van sneeuwkanonnen is een gebied waar je niet lang voor hoeft te rijden. Vanaf Nederland ben je binnen een aantal uur in het Sauerland. Winterberg of Willingen zijn dan met name de gebieden waar je veel Nederlanders aantreft. Er kan best veel sneeuw vallen maar er is ook de kans dat er gewoon niet zoveel valt.
Winterberg is mede dankzij haar gunstige ligging sneeuwzeker van december tot maart, vooral dankzij de sneeuwkanonnen waar er zo ongeveer 200 van staan. Maar Winterberg heeft sinds vorig jaar ook een All Weather Snowmaker die ruim 1700m³ sneeuw maakt die ook nog eens extreem koud is. Kijkend naar de afgelopen jaren is de trend hier wel dat sinds 2008 de sneeuwval elk jaar toeneemt, en dat de winters in Sauerland witter wordt (we vragen ons wel af of afgelopen winter in deze cijfers zijn opgenomen) ?
Door de komst van de kanonnen in de laag gelegen gebieden en niet alleen in Duitsland maar ook b.v. Tsjechië hebben deze gebieden meer bestaansrecht gekregen. Maar ook in Oostenrijk hebben de gebieden er veel baat.
Totslot nog even een afsluitende video van Roel Hilhorst die bij Kitzbühel een rondleiding kreeg en het onderwerp was natuurlijk .. het sneeuwkanon.