Toertochten Zomer riskanter in het hooggebergte
Pitztaler Gletsjer Wildspitze in de winter
Toertochten Zomer riskanter in het hooggebergte
Voriga jaar is er maar liefst 1 miljoen kubieke meter aan rots naar beneden gevallen (Galtür Fluchthorn). Dit kun je HIER nog nalezen. Dat dit meer in de toekomst gaat gebeuren is een zekerheidje.
Het houdt de toppen in het hooggebergte bij elkaar als een soort “lijm”: de permafrost. Het is gewoon permanent bevroren gesteente. Maar juist dit verdwijnt ook op grote hoogte door de stijgende temperaturen. Rotsen en rotsmassieven zouden daardoor steeds instabieler worden. Sommige hoogalpine bergtoppen zijn nu in de zomer moeilijk te beklimmen en veel tochten worden riskanter.
De zuidelijke top van de Flughorn ligt sinds afgelopen weekend zonder kruis op de top en is voorlopig niet toegankelijk. Een grote rotsval zorgde ervoor dat de 3.000 meter hoge top op de grens tussen Oostenrijk en Zwitserland naar schatting 19 meter kromp. Niemand raakte gewond. Volgens deskundigen was de oorzaak van de aardverschuiving de ontdooiende permafrost, een proces dat in de toekomst niet alleen bij de Silvretta Group een probleem zal worden. Bergtochten in het hoogalpine gebied worden gevaarlijker.
Volgens deskundigen gaan dit soort natuurverschijnselen in de toekomst vaker voorkomen: “Feit is dat de permafrost aan het ontdooien is en smelten nu ook in zeer hoge gebieden. De pieken die voorheen het hele jaar bevroren waren, worden nu instabiel.”
Gletsjers dienen vaak als steunmuren
Het risico op vallen van bergen en rotsen is echter niet overal hetzelfde. Aan de ene kant speelt het type gesteente een doorslaggevende rol (hoe ruiger, hoe meer bedreigd) aan de andere kant moet rekening worden gehouden met het tektonische karakter. De snelle terugtrekking van de gletsjers zorgt voor extra destabilisatie.
Tot nu toe fungeerden veel gletsjers als een soort steunmuur. Wanneer ze smelten, gaat dit ondersteunende effect op de rots verloren en kunnen stenen afbreken. Natuurlijk, met de snelheid waarmee de gletsjers zich terugtrekken, zijn er nu veel gebieden met een hoog risico op vallende stenen.
Sommige bergtoppen nauwelijks toegankelijk
Dit feit is allang doorgedrongen in het dagelijkse werk van lokale berggidsen. Tochten in het hooggebergte moeten vaak opnieuw, anders en beter worden gepland. Door de gevaren van vallend gesteente zijn sommige toppen in de zomermaanden nu onbegaanbaar. De risico’s zouden simpelweg te groot zijn.
“Je kunt de normale route naar de Wildspitze (3.768 meter) niet meer altijd lopen, omdat je nu eenmaal het risico loopt op vallende stenen. Hetzelfde geldt voor de Zuckerhütl (3.507 meter) in de Stubaier Alpen. Midden in de zomer gaan de berggidsen deze berg niet meer op met hun gasten omdat het risico op vallende stenen veel te groot is geworden. In de winter is dat geen probleem, daar is dan alles vrij stabiel en veilig, maar in de zomer is het gewoon te riskant”, zegt een berggids.
De wetenschap bevestigt de perceptie van lokale alpinisten. “Door klimaatverandering hebben we in de oostelijke Alpen een beduidend hogere temperatuurstijging dan het wereldgemiddelde. We hebben het soms over meer dan twee of drie graden opwarming in de afgelopen 120 jaar, en dat heeft natuurlijk gevolgen”, zegt Markus Keuschnig van Georesearch. Hij en zijn team houden zich al meer dan tien jaar bezig met veranderingen in het milieu in berggebieden.
Kaprun Kitzsteinhorn
Beweging van de rotsen wordt gemonitord
Sinds 2010 wordt het topgebied van de 3.203 meter hoge Kitzsteinhorn gemonitord en onderzocht met behulp van een “openluchtlaboratorium”. Met behulp van vijf boorgaten die tot 40 meter diep in het gesteente reiken, doen de wetenschappers daar onder meer seismische monitoring. Een Geomorfoloog legt uit dat zelfs minimale trillingen worden gemeten. Ook de ontwikkeling van de bestaande permafrost wordt continu gemonitord.
“Je kunt het je voorstellen alsof je een koortsthermometer in de berg steekt om de temperatuur te meten. Op de Kitzsteinhorn zijn de permafrosttemperaturen min twee graden. Als deze temperatuur stijgt, zien we dat het gesteente zelfs in het min-bereik aan stabiliteit verliest”. Laboratoriumresultaten toonden aan dat de sterkte met maximaal 30 procent afneemt van min vier naar min één graad.
“Als het gesteente begint te barsten door de afname in sterkte, genereert het ruis of seismische signalen. Als deze in onze metingen toenemen, is dit een duidelijke indicatie dat er iets in beweging is. We kunnen dit ter plekke en ook met satellieten tot op de submillimeter nauwkeurig meten. En dat moet natuurlijk in acht worden genomen”.
Risicoberekening zou zeker nodig zijn
De risicobeoordeling van mogelijke berg- en rotslawines zoals op de Tiroler Fluchthorn en ook gletsjerlawines zoals afgelopen zomer op de Italiaanse Marmolada is een grote uitdaging voor binnenlands onderzoek. Bestaande gevarenkaarten hebben meestal alleen betrekking op woongebieden en bevatten alleen de gevolgen van gebeurtenissen.
De waarschijnlijkheid dat er überhaupt een gebeurtenis zal plaatsvinden, d.w.z. wanneer en waar rotsmassa’s precies zouden kunnen loskomen, is momenteel uiterst moeilijk te voorspellen en wordt meestal niet opgenomen in de huidige gevarenkaarten. De benodigde onderzoeksresultaten ontbreken. “Maar dat zal in de toekomst steeds belangrijker worden. Onderzoeksprojecten zouden zich daarom steeds meer op dit probleem moeten richten”, zegt de geofysicus.
Omdat de onderzoekers ervan uitgaan dat het aantal steenlawines de komende decennia zal toenemen, kunnen in de toekomst ook bewoonde gebieden worden getroffen.
Alpine Club (Alpineverrein) raadt een goede voorbereiding aan
De Alpine Club gaat er ook van uit dat het algehele risico van tochten in het hooggebergte zal blijven toenemen. “Het wordt gevaarlijker omdat alles instabieler wordt. Een goede keuze van de tocht en de voorbereiding zullen steeds belangrijker worden”, luidt de oproep van berggids Wanner.
Hij raadt aan zich van tevoren te informeren over de geplande bergtocht via verschillende bronnen, zoals tourportalen, sociale netwerken met actuele foto’s en webcamportalen: “Daar zie je veel bergketens en de huidige omstandigheden, meestal in goede resolutie. In combinatie met een goede berggids kun je je er goed in inlezen en krijg je meestal een goed beeld van hoe de situatie werkelijk is.”
Het is ook cruciaal om het juiste moment te kiezen om met uw bergtochten te beginnen. “De situatie in de ochtend is vaak beter omdat de rots stabieler is als de grond ’s nachts bevriest. Als je in de middag op pad bent, is het risico op vallende stenen meestal groter. Je moet dus altijd vroeg genoeg op pad zijn”, zegt Wanner.
Bron : ORF
Wil je nu echt niets missen van de berichtgeving van FANtastisch Oostenrijk?
Iedere dag als eerste geïnformeerd worden over het weer, video’s, updates en alles wat het leuk maakt in de Oostenrijkse Alpen, abonneer je dan op onze FANtastische Push berichten. Je kunt je abonneren via jouw mobiel, laptop, tablet of pc (en het is natuurlijk volkomen gratis) Linksonder in het scherm zie je een rood bolletje oplichten. Druk op deze knop en je krijgt dagelijks een signaal dat er een nieuw bericht klaar staat. Helaas is het wel zo dat de Apple apparatuur niet aan deze berichtendienst mee wil werken.
